Parmak çıtlatma alışkanlığı tutma gücünü azaltabilir
18.08.2025
KAYSERİ (1HA-ÖZEL) - Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Murat Doğan, parmak eklemlerinin çıtlatılması ile ilgili yaptığı açıklamada, “Parmak eklemini kıtlattığımızda eklem uçları birbirinden ayrılır. Bu esnada eklemimizi saran kapsül esner ve genişler böylece buradaki baskı azalır. Bu durum gerçekleştiğinde, eklem sıvının içindeki gazlar baloncuk oluşumuna neden olur. Eklem manipüle edildiğinde eklemdeki hareketi algılayan reseptörler uyarılır ve eklemi çevreleyen kaslar gevşer. Eklemleri kıtlattıktan sonra insanların rahatlama hissetmelerinin nedeni budur. Parmak çıtlatma sırasında bağlarda veya kıkırdakta ciddi bir zorlanma olmaz ve ses oluşumunda bir etkisi bulunmaz. Bu nedenle parmak çıtlatmanın eklem yapısı üzerine bilinen ciddi bir olumsuz etkisi yoktur. Yaşlı nüfus üzerinde yapılan kapsamlı bir çalışmada, parmak çıtlatma alışkanlığı bulunan ve bulunmayanların parmak eklemleri incelendiğinde, kıkırdak aşınması (kireçlenme) açısından bir fark bulunmadığı görülmüştür. Fakat her ne kadar eklem aşınması açısından bir etken olmasa da parmak çıtlatma alışkanlığı bulunanlarda tutma gücünde az da olsa azalma olduğu bilinen bir gerçektir” dedi.
Parmak çıtlatmak, birçok kişinin alışkanlık haline getirdiği ve rahatlamak için yaptığı bir eylemdir. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Murat Doğan, parmak çıtlatmanın eklem yapısı üzerine bilinen ciddi bir olumsuz etkisi olmadığını belirtti.
PARMAK ÇITLAMASINDA SES NASIL ÇIKAR?
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Murat Doğan, “Parmak eklemini kıtlattığımızda eklem uçları birbirinden ayrılır. Bu esnada eklemimizi saran kapsül esner ve genişler böylece buradaki baskı azalır. Bu durum gerçekleştiğinde, eklem sıvının içindeki gazlar baloncuk oluşumuna neden olur. İşte oluşan bu baloncuklar ‘kıtlama’ diye tabir edilen sesi çıkartarak patlar. Parmak kıtlatıldıktan sonra tekrar aynı ses çıkarılamaz. Çünkü bahsi geçen gazların sıvıda tekrar çözünmesi için 25-30 dakika gereklidir. Parmak kıtlatmayla ilgili en büyük ikilem, kişilerin eklemlerini kıtlattıktan sonra rahatlama hissetmesi buna karşın alışkanlık haline getirildiğinde eklem bağlarında harabiyet oluşmasıdır. Eklem manipüle edildiğinde eklemdeki hareketi algılayan reseptörler uyarılır ve eklemi çevreleyen kaslar gevşer. Eklemleri kıtlattıktan sonra insanların rahatlama hissetmelerinin nedeni budur. Parmak çıtlatma sırasında bağlarda veya kıkırdakta ciddi bir zorlanma olmaz ve ses oluşumunda bir etkisi bulunmaz. Bu nedenle parmak çıtlatmanın eklem yapısı üzerine bilinen ciddi bir olumsuz etkisi yoktur. Bu konuda yapılmış çalışmalar bulunur. Bunların büyük bölümünde parmak çıtlatmanın eklem üzerine bir etkisinin olmadığı gösterilmiştir” ifadelerini kullandı.
‘PARMAK ÇITLATMA ALIŞKANLIĞI BULUNANLARDA TUTMA GÜCÜNDE AZ DA OLSA AZALMA OLDUĞU BİLİNEN BİR GERÇEKTİR’
Doğan, parmak çıtlatma alışkanlığı olan kişiler de az da olsa tutma gücünde azalma olduğunu belirterek, “Yaşlı nüfus üzerinde yapılan kapsamlı bir çalışmada, parmak çıtlatma alışkanlığı bulunan ve bulunmayanların parmak eklemleri incelendiğinde, kıkırdak aşınması (kireçlenme) açısından bir fark bulunmadığı görülmüştür. Fakat her ne kadar eklem aşınması açısından bir etken olmasa da parmak çıtlatma alışkanlığı bulunanlarda tutma gücünde az da olsa azalma olduğu bilinen bir gerçektir. Parmak çıtlatma eklem yapısını bozmasa da eklem yapısı bozulmuş olan romatizmal hastalıklarda parmak ekleminden fazla ses geldiği doğrudur. Bunda parmak çıtlatmanın etkisi yoktur, sadece bozulmuş bir eklemden sürtünmeye bağlı fazla ses gelmektedir. parmak ve eklem çıtlatmasının toplumun yüzde 25-45 ‘inde çeşitli derecelerde olduğu, yapılan bu çalışmada parmaklar ile beraber diğer eklemlerinde çıtlatma olasılığının yüksek olduğu gösterilmiştir. Parmak eklemlerinizi veya diğer eklemlerinizi çıtlatmak zararlı değildir ancak sık parmak çıtlatmak çevrenizdeki insanlar için rahatsızlık verici olabilir. Nadir durumlarda, örneğin sırtınızdaki gibi bir eklemi çok sert kırıyorsanız, bir siniri sıkıştırarak veya bir kası gererek kendinize zarar verebilirsiniz. Eklemlerimizin rahat hareket etmesini sağlayan eklem sıvısı oksijen, nitrojen ve
karbondioksit gibi gazlar içerir. Parmak çıtlatma, eklem yüzeylerinin birbirinden hızla uzaklaşması ile eklem üzerindeki basıncın etkisi ile patlayan küçük gaz kabarcıklarının oluşmasıyla ortaya çıkar” dedi.
PARMAK ÇITLATMAK TİK HALİNE GELDİĞİNDE NE YAPILMALI?
Doğan, parmak çıtlatmanın alışkanlık haline geldiğini belirterek şunları söyledi: “Parmak çıtlatmak bir tik halini aldığında bağlarda gevşeme nedeniyle elin tutma gücünde azalma meydana gelebilir. Daha fazla hareket etmenin basit bir çözüm bir pozisyonda çok fazla oturur veya ayakta durursanız, eklemleriniz sertleşebilir ve bunu yenmek için eklemlerinizi çıtlatmak isteyebilirsiniz. Dolaşmak için sık sık mola verin. Bütün gün masa başında oturuyorsanız en az yarım saatte bir kalkmayı hedefleyin. Eklem sıvısını (sinoviyal sıvı) hareket ettirmek ve eklemlerin eklem sıvısı ile kayganlığını artırmak için nazik germeler ve esneme egzersizleri yapılabilir. Egzersiz yapmanın da parmak çıtlatma alışkanlığını önlemede etkili olduğu biliniyor. Yaşınıza ve yaşam tarzınıza uygun aktiviteleri seçin. Ev işleri, bahçe işleri veya kısa yürüyüşler gibi herhangi bir fiziksel aktivite, egzersiz rutininizin bir parçası olabilir. Egzersizi haftada 2-3 gün en az 30-45 dakika yapmaya çalışın. Sonuç olarak parmak çıtlatmanın parmak eklemleri üzerine aşınma açısından olumsuz bir etkisi bulunmamaktadır. Fakat alışkanlık ve tik haline getirecek derecede bu işlemi yapmaktan da uzak durmak gerekir çünkü aşırı yapılması durumunda bağlarda gevşeme nedeniyle elin tutma gücünde azalma meydana gelebilir. Günümüzde, pek çok bilim insanı insanların alışkanlık haline getirdiği sürekli parmak kıtlatmayı önermez. Çünkü yapılan eylem sonrası eklemi çevreleyen bağlar hızlı ve tekrarlı bir şekilde gerilir bu da harabiyete sebep olur. Sonuçta gelişen yumuşak doku zedelenmesi, parmak kavrama kuvvetinde azalmaya yol açar.”